ΕΦΥΓΕ ΣΤΑ 89 ΤΗΣ.......
- «Ήταν τόσο έντονη η ζωή μας, που έκανε για χρόνια ολόκληρα», έγραψε για τη σχέση της με τον Νίκο Μπελογιάννη η Έλλη Παππά- ένα από τα πιο ανήσυχα και μαχητικά πνεύματα του προοδευτικού χώρου που πέθανε προχθές στα 89 της
Έλλη και Νίκος. Δύο αγωνιστές της Αριστεράς που παγιδεύτηκαν σε στημένες κατηγορίες για κατασκοπεία. Η ιστορία τους, η πιο ρομαντική ιστορία έρωτα και επανάστασης, διαδραματίστηκε μέσα στο πιο σκοτεινό μετεμφυλιακό κλίμα. Και τερματίστηκε- αλλά δεν έκλεισε- μιαν αυγή του 1952 όταν ο «Άνθρωπος με το γαρύφαλλο» εκτελέστηκε. Η Έλλη Παππά έμελλε να ζήσει άλλα 57 χρόνια, μέχρι που έλειωσε (την Τρίτη) από γηρατειά.«Είμαι κομμουνίστρια από κούνια», έλεγε η Έλλη Παππά, και κυριολεκτούσε· άσχετα αν μετά το 1990 είχε αποχωρήσει από το ΚΚΕ και αργότερα τα ΄χωνε και στον Συνασπισμό («ώς πότε θα ψάχνεται;»). Η ζωή της ταυτίστηκε με τους κοινωνικούς αγώνες και παρά τις διαψεύσεις που βίωσε, δεν έπαψε να πιστεύει στις πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Προσφυγοπούλα από τη Σμύρνη, μεγάλωσε στον Πειραιά και συνειδητοποιήθηκε χάριη στα μεγαλύτερα αδέλφια της: τον ασυρματιστή Γιώργο και τη Διδώ, την κατοπινή σπουδαία μυθιστοριογράφο Διδώ Σωτηρίου, που ήταν ο «καλός της άγγελος».Η Έλλη, η πιο ατίθαση της οικογένειας, αψηφούσε τη δικτατορία του Μεταξά από την εφηβεία της. Προσχώρησε με τους πρώτους στο ΕΑΜ, συνδέθηκε με το ΚΚΕ, ανέπτυξε αντιστασιακή δράση στις εργατικές γειτονιές, ανακατεύτηκε με τον παράνομο Τύπο, κι έπειτα έζησε τα Δεκεμβριανά, τις διώξεις του Εμφυλίου, τις πρώτες εκλογές του 1949. Εκείνη την εποχή γνώρισε τον Νίκο Μπελογιάννη- καθοδηγητή του κομματικού μηχανισμού στην Αθήνα. Ήταν «σύζυγος Ιωαννίδη», αλλά ο έρωτας τα σάρωσε όλα. Και την κομματική ηθική. Όταν τη συλλαμβάνουν παραμονές Χριστουγέννων του 1950 και την πηγαίνουν στην Ασφάλεια, είναι 30 χρονών, έγκυος, και ξέρει ότι κάπου εκεί, στην απομόνωση, είναι ο άντρας της ζωής της. Και τότε αρχίζει το παιχνίδι των μηνυμάτων. Επί επτά μήνες το 1951 γράφουν συνθηματικά στους τοίχους, στα γαλλικά συνήθως, για να ειδοποιήσουν ο ένας τον άλλον ότι κάπου έκρυψαν ένα σημείωμα, γραμμένο σε κουρελόχαρτο, με σπίρτο. Κι έπειτα καταστρέφουν τα «πειστήρια», αφού πρώτα τα απομνημονεύσουν. «Γράφαμε όλες τις εντυπώσεις της ημέρας, τραγουδούσαμε την αγάπη μας και κάπου κάπου μαλώναμε και λίγο», σημείωσε στο βιβλίο της «Γράμματα στον γιο μου. Φυλακές Κάστορος-Αβέρωφ-Καλλιθέας 1955-62» Και διαβάζει κανείς εκεί τα κάλαντα που παρέφθειραν, τα τραγουδάκια σε ρίμα που συμπλήρωναν εναλλάξ, μία σκηνή με το επισκεπτήριο της μάνας του πουδεντου ζήτησε να υπογράψει δήλωση για να σωθεί, τις πνευματικές ανησυχίες που μοιράζονταν, όπως το σχέδιό του για μια «Ιστορία της ελληνικής σκέψης». Κατά τη διάρκεια της πρώτης και της δεύτερης δίκης του ωστόσο δεν ανταλλάσσουν ούτε φιλί. Όμως στο προαύλιο των φυλακών Καλλιθέας αγκαλιάζονται καθημερινά, φτιάχνουν σταυρόλεξα, συντηρούν τις ελπίδες τους. Μέχρι την ώρα της εκτέλεσής του (30/3/52). Όταν την αποφυλακίζουν, το 1963, ο δεύτερος Νίκος της ήταν έφηβος, και σήμερα είναι ένας καταξιωμένος χημικός μηχανικός. Εκείνη, από τα 43 της μέχρι τα 86 της, συνέχισε τον αγώνα με την πένα της, και αργότερα εργάστηκε για τη συνένωση της Αριστεράς «που είχε οικτρό τέλος».
Το Σάββατο η Έλλη Παππά θα ταφεί δίπλα στον Νίκο Μπελογιάννη- πατέρα του γιου της- στο Γ΄ Νεκροταφείο της Κοκκινιάς. Η κηδεία της (στις 10.30) θα είναι πολιτική
- Με μια ματιά
1920 Γεννιέται στη Σμύρνη
1923 Η οικογένειά της εγκαθίσταται στον Πειραιά
1929 Η 20χρονη αδελφή της Διδώ (που έπειτα από χρόνια θα γράψει «Τα ματωμένα χώματα») της δίνει να διαβάσει αντί για παραμύθια μπροσούρες
1937 Τελειόφοιτη Γυμνασίου, υψώνει με τους συμμαθητές της μια κόκκινη σημαία στην εκκλησία της Κοκκινιάς
1950 Συλλαμβάνεται και οδηγείται στην Ασφάλεια, όπου κορυφώνεται ο έρωτάς της με τον Νίκο Μπελογιάννη. Θα μείνει στη φυλακή 13 χρόνια
1951 Γεννάει στη φυλακή τον γιο τους, που θα τον μεγαλώσει η Διδώ Σωτηρίου
1952 Ο Μπελογιάννης εκτελείται, η Παππά σώζεται επειδή ο γιος της είναι βρέφος
1963 Αποφυλακίζεται και αρχίζει να εργάζεται ως δημοσιογράφος
1967 - 69 Εξόριστη στη Γυάρο
1981 Εκδίδεται το πρώτο της βιβλίο, μέχρι σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 17
- Παιδικά παραμύθια από τη φυλακή
Η Έλλη Παππά κράτησε άσβεστη τη φλόγα που την ένωσε με τον Μπελογιάννη. Τη φλόγα του σώματος και του πνεύματος, των αισθημάτων και της λογικής, της ζωής και της πολιτικής. Όταν βγήκε από τη φυλακή, δούλεψε στη «Δημοκρατική Αλλαγή», όμως τέσσερα χρόνια αργότερα η χούντα τη στέλνει στη Γυάρο. Απολύεται ύστερα από ενάμιση χρόνο επειδή είχε αρρωστήσει, και η ΕΣΣΔ της προτείνει να τη φιλοξενήσει με τον γιο της. Αρνείται επειδή έχει προηγηθεί η εισβολή των Σοβιετικών στην Τσεχοσλοβακία και δουλεύει σε εγκυκλοπαίδειες μέχρι τη Μεταπολίτευση, οπότε περνά ως δημοσιογράφος στο «Έθνος», στη «Μακεδονία», στη «Γυναίκα» γράφοντας παράλληλα βιβλίαφιλοσοφικοπολιτικά δοκίμια κυρίως. Από τα γνωστότερα: «Ο Πλάτωνας στην εποχή μας», «Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς στο Κεφάλαιο του Μαρξ», «Από το ρωσικό λαϊκισμό στο λαϊκισμό του Στάλιν», «Λένιν χωρίς λογοκρισία και εκτός μαυσωλείου», «Κομμούνα του 1871: επανάσταση του 21ου αιώνα», «Μακιαβέλλι ή Μαρξ», «Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου». Το τελευταίο της ήταν το 2006, οι «Μικρογραφίες» με τα λιλιπούτεια παραμυθάκια που σκάρωνε και εικονογραφούσε για τον γιο της, όντας στη φυλακή. Όπως έλεγε, οι «επιζώντες αγωνιστές» σαν εκείνη, που βίωσαν μεγάλες ώρες και (αντίστροφες απ΄ ό,τι περίμεναν) ανατροπές, «έχουν ευθύνη» απέναντι στον εαυτό τους και στις νεώτερες γενιές να ανασκαλέψουν το παρελθόν και «να πάρουν μέρος στον αγώνα των ερωτημάτων και των απαντήσεων».
Της Μικέλας Χαρτουλάρη, ΤΑ ΝΕΑ: Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου